Flis Wisłą „Łączymy Polskę” to niepowtarzalne wydarzenie - oprócz rejsu repliką drewnianej szkuty „Oskar Kolberg” z Opatowca aż do Bałtyku śladem dawnych flisaków, będziemy robić przystanki na pokazy filmu dokumentalnego „Do ostatniej kropli” i rozmowy z jego twórcami – autorem zdjęć - Wiktorem Strumiłło oraz - w wybranych lokalizacjach - z reżyserką Ewą Ewart i współautorem scenariusza, Piotrem Nieznańskim.
Kluczowym elementem naszego projektu jest rejs repliką historycznej szkuty "Oskar Kolberg", który potrwa do września. Podczas tej ponad 900-kilometrowej podróży zamierzamy świętować 400-letnią historię flisactwa wiślanego. Zatrzymując się w takich miejscowościach jak: Sandomierz, Kazimierz Dolny, Warszawa, Płock, Włocławek, Toruń, Bydgoszcz i Gdańsk, będziemy mieli okazję odkrywać i promować unikalne walory historyczne, kulturowe i przyrodnicze Wisły oraz jej doliny. Wypłynęliśmy z Opatowca (160 km Wisły) w środę, 17 lipca. Od tamtego czasu jesteśmy w podróży, spotykamy się z mieszkańcami miast i miasteczek nad Wisłą i rozmawiamy o filmie, o zasobach wodnych i bioróżnorodności.
Wkrótce weźmiemy udział w Festiwalu Wisły. Można nas będzie spotkać podczas dwóch pokazów - we Włocławku w dniu 11 sierpnia o godz. 18.00 (Bulwary im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, bezpłatne bilety do pobrania na stronie www.festiwalwisly.pl) oraz w Toruniu w dniu 14 sierpnia, również o godz. 18.00.
Polska to kraj o niezwykłym dziedzictwie kulturowym, a jednym z jego najbardziej fascynujących elementów jest właśnie tradycja flisactwa. Przez stulecia, kiedy nie był rozwinięty transport drogowy i kolejowy, ta wyjątkowa forma transportu towarów rzekami odegrała kluczową rolę w rozwoju gospodarczym i społecznym naszego narodu. Teraz, po wpisaniu flisactwa na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, nadszedł czas, aby przypomnieć tę unikatową tradycję i połączyć ją z edukacją na temat zasobów wodnych.
W czasach prosperity Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Wisła i flisactwo odegrały kluczową rolę w rozwoju handlu zbożem i drewnem. Poprzez tę podróż chcemy przywrócić pamięć o tych ważnych dla naszej historii czasach. Flisacy, którzy przez wiele tygodni żyli i pracowali na tratwach, transportując towary do Gdańska, byli niezwykle ważnymi postaciami w gospodarce i społeczeństwie tamtych epok. Rozwój kolei oraz restrykcje zaborców doprowadziły do zaniku flisactwa, a ostatni zarobkowy spław rzeczny miał miejsce w 1968 roku. Naszym celem jest przypomnienie tradycji flisów wiślanych. Czeka nas wiele tygodni podróży, wiele spotkań i rozmów.
Planujemy m.in. projekcje nagradzanego na międzynarodowych i polskich festiwalach filmu "Do ostatniej kropli" w reżyserii Ewy Ewart, połączone ze spotkaniami z twórcami - Wiktorem Strumiłło (zdjęcia z drona) i Piotrem Nieznańskim (konsultant i współautor scenariusza). Ponadto, zorganizujemy panele dyskusyjne i debaty na temat dziedzictwa kulturowego oraz unikalnych walorów przyrodniczo-krajobrazowych Wisły i jej doliny.
"Gdy Kolumb na swoich 20-metrowych statkach poszukiwał Ameryki, na Wiśle pływały 40-metrowe szkuty, napędzane niezwykłym doświadczeniem flisaków. Dzięki ich umiejętnościom łodzie te poruszały się z prędkością i zwinnością porównywalną do desek surfingowych, często przewyższając prędkość dzisiejszych łodzi napędzanych silnikami spalinowymi. Złoty Wiek dla Polski nie byłby możliwy bez Wisły i jej dopływów, będących krwioobiegiem kraju i jedyną autostradą tamtych czasów. To właśnie nią spławiano drewno, zboże i inne towary, około 500 000 ton rocznie, z czego 300 000 ton stanowiło zboże. Na galarach, dubasach i szkutach towary te płynęły do Gdańska, skąd wyruszały w świat. W zamian wracała gotówka, która zasilała kraj. Dziś chcemy sprawdzić, co pozostało z tamtych czasów. Na Wiśle powoli odradza się turystyka, a nieliczni pasjonaci odbudowują "drewnianą flotę wiślaną". Naszym celem jest pokazanie obecnego stanu rzeki, zaproszenie do rozmowy fachowców, a nie marzycieli oraz dyskusja na temat współczesnych sposobów ratowania Wisły. Rzeki, która w sezonie letnim niemal zanika, co jest problemem zauważalnym dla wszystkich, choć nie wszyscy chcą to dostrzec. Popłyńmy, porozmawiajmy, sprawdźmy i przekażmy, co dziś mówi Wisła." - podkreśla Wiktor Strumiłło, pomysłodawca i współorganizator akcji.
Będziemy również badać czystość wody w Wiśle i jej dopływach dzięki wsparciu BNP Paribas Dzięki nowemu urządzeniu w spławiku odczyt zasolenia wody widoczny będzie w aplikacji i zapisany w bazie danych, do której dostęp ma Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Doświadczenia innych krajów pokazują, że tzw. citizen science, czyli nauka obywatelska może być wsparciem państwowego monitoringu wód. Taki społeczny monitoring pozwala pozyskać dane o podstawowych parametrach jakości wody z miejsc, które nie są objęte systematycznym i profesjonalnym monitoringiem. Trend ten zyskuje w ostatnich latach na popularności, m.in. dzięki rozwojowi Internetu i nowoczesnych technologii informacyjnych.
"Wisła, najdłuższa rzeka Polski i najdłuższa rzeka w zlewisku Morza Bałtyckiego, to unikalny skarb nie tylko w skali kraju, ale i Europy. Jej dynamiczny, w przeważającej części nieuregulowany bieg tworzy niezwykle cenne mikrosiedliska, które stanowią dom dla wielu gatunków flory i fauny. Przyroda Wisły jest zróżnicowana i pełna kontrastów, od piaszczystych wysp i urwistych skarp na brzegach po łęgi wierzbowo-topolowe, które są jednymi z najrzadszych lasów nadrzecznych w Europie. Ta różnorodność sprawia, że Wisła – zwana Królową Polskich Rzek – jest i pozostaje nieocenionym rezerwuarem bioróżnorodności. Wzdłuż całego biegu Wisły utworzono ponad 50 obszarów chronionych, w tym 22 obszary Natura 2000, 18 rezerwatów oraz 5 parków krajobrazowych. Wisła jest schronieniem dla wielu rzadkich gatunków ptaków. Na jej brzegach i w dolinie można spotkać co najmniej 50 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej oraz ponad 30 gatunków zamieszczonych na liście zagrożonych ptaków w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Dla ochrony tego nadzwyczaj cennego przyrodniczo obszaru, dolina Wisły została włączona do ogólnoeuropejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000.” - dodaje Piotr Nieznański z Fundacji Code for Green, organizującej flis.
Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników historii, kultury i przyrody do udziału w pokazach filmowych towarzyszących naszemu projektowi Flis Wisłą „Łączymy Polskę”. Udział we wszystkich seansach i spotkaniach jest bezpłatny.
Flis Wisłą „Łączymy Polskę“ zapowiada również 32. edycję Europejskich Dni Dziedzictwa, która odbędzie się pod hasłem Szlaki.Sieci.Połączenia. Rzeka Wisła to do dziś wykorzystywany szlak wodny, który warto poznawać i odkrywać na nowo. Tegoroczne hasło EDD uświadamia społeczności, że nasze dziedzictwo, zarówno materialne, jak i niematerialne przedstawia, w jaki sposób ludzie oraz kultura są ze sobą połączeni. Wszystko za sprawą wspólnych wartości, zwyczajów, które stanowią zarówno o naszej indywidualnej, jak i wspólnej historii.
Europejskie Dni Dziedzictwa to setki wydarzeń, wystaw, spotkań, koncertów, pokazów, które co roku we wrześniu odbywają się w całej Polsce. Uczestnicy mogą bezpłatnie zwiedzić najciekawsze zabytki w swojej okolicy oraz skorzystać z szerokiego wachlarza wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Podczas EDD nawet niedostępne na co dzień zabytki wpuszczają w swoje mury gości, a uczestnicy licznych spotkań, prelekcji
i warsztatów poznają historię i kulturę zarówno narodową, jak i tę regionalną oraz lokalną.
Przed każdą projekcją filmu „Do ostatniej kropli” uczestnicy będą mogli obejrzeć spot promujący wydarzenia odbywające się we wrześniu, w całej Polsce, w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa! Zapraszamy do ich poznania oraz udziału!
Napisz komentarz
Komentarze