Dziś w Muzeum Etnograficznym przy ul. Bulwary im. Marszałka Józefa Piłsudskiego otwarto wystawę zatytułowaną „Europejskie makatki kuchenne”. Została ona przygotowana dzięki udostępnieniu prywatnych zbiorów z kolekcji Elżbiety i Piotra Branekovych, którzy posiadali makatki europejskie oraz zbiorów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, któremu zawdzięczamy możliwość oglądania eksponatów polskich. Makatka jest to kawałek tkaniny dekoracyjnej, którą można przyozdobić ściany domowe. Pojawiły się one w Polsce pod koniec XIX wieku. Makatki często były wyszywane lub dziergane, a w późniejszych latach można było spotkać makatki drukowane. Obrazy jednokolorowe lub barwne, najczęściej przedstawiały sceny z życia codziennego. Nierzadko również pojawiały się na nich motta, bądź różnego rodzaju sentencje. Elżbieta Branekova, właścicielka makatek zapytana o wielkość swojej kolekcji odpowiada:
"Polskich i europejskich, ponieważ posiadam także Polskie, posiadam około trzystu. Nigdy ich nie zbierałam, ja po prostu mam taki zwyczaj kupowania różnych dziwnych, ładnych, fajnych rzeczy, no bo może się przydadzą. (...) I tak uczciwie mówiąc to odkryłam ile ich mam w momencie kiedy zmieniłam mieszkanie z małego na duże. I po prostu powyjmowałam je z różnych tam zakamarków. Stwierdziłam wtedy, że jest ich sporo i może warto je pokazać. Potem trochę znajomi zaczęli mi je dodawać. Przywozili z różnych wyjazdów. Także w tej chwili jest ok. 300. „
Pierwsze makatki, które powstawały na terenie Niemiec i Holandii były wyszywane prostym haftem, same kontury na białym płótnie i z biegiem czasu zaczęły rozprzestrzeniać się na całą Europę. Na wystawie znajdziemy makatki z takich krajów jak Bułgaria, Węgry, Słowacja oraz Austria, Holandia, Niemcy i Szwecja, ale również makatki polskie. Na makatkach pojawiały się często porzekadła: „Gdzie kucharek sześć tam nie ma co jeść”, „Moja kuchnia lśni czystością. Za to kocha mnie mój mąż”, czy „Zimna woda zdrowia doda”, ale również napisy związane z religią takie jak: „Do miłosiernego Boga wznoszę błagania, by moją rodzinę od zła wszelkiego uchronił”, „Aniele stróżu mój opiekuj się mą duszą i ciałem”. Początkowo makatki miały pełnić tylko funkcje ozdobną. Dopiero w późniejszych czasach, zaczęły one również pełnić funkcję użytkowa.
Wystawa czynna będzie do 17 marca 2019 roku.
Napisz komentarz
Komentarze